Макс Рамшор спусціўся па апошніх прыступках лесвіцы, цяжка дыхаючы. Ён вываліў на падлогу масіўную кардонную скрынку, пацёр спіну і ўздыхнуў. «Колькі яшчэ скрынь на вашым гарышчы?»
Лібі засмяялася. «Я папярэджваў, што ў мяне шмат рэчаў».
«Вы не жартавалі. Я думаў, што ты скараціўся, калі пераехаў у Эксем».
«Вы павінны былі бачыць, колькі я выкінуў. Гэтыя скрыні поўныя важных рэчаў...
Яна перапынілася, калі Макс адкінуў вечка са скрынкі. «Мяккія цацкі? Сапраўды?
— Яны належаць Роберту.
«Чаму яны ў вас на гарышчы, а не ў яго?»
Лібі выкруцілася. «Я не ўпэўнены, што ён яшчэ сказаў Сары пра іх».
«Ваш сын ужо некалькі месяцаў жанаты. Я б падумаў, што час яму прызнацца і забраць свае… э-э… цацкі». Макс трымаў на вышыні падбітага тыгра. Аднаго вока не было. «Я падазраю, што гэты бачыў экшн і пакатаўся ў пральнай машыне?»
Лібі дастала цацку і акуратна засунула яе назад у скрынку. «Роберт паабяцаў прыйсці сёння ўдзень, каб дапамагчы мне прыбраць катэдж». Яна няўцямным жэстам абвяла малюсенькую пляцоўку. «Ён думае, што я занадта старая і нямоглая, каб сабраць свае рэчы і пераехаць да вас...» Яе голас сціх, калі яна схілілася да Макса, які прысеў, каб перабіраць цацкі, кнігі і футляры для кампакт-дыскаў. . Яна выхапіла з яго рук мяккую кнігу ў сіняй вокладцы і адчыніла яе. «Ён карыстаўся гэтым, калі вучыўся ў пачатковай школе. Глядзі, малюнак яго сястры».
«Люблю касічкі Алі».
«Ёй павінна было быць каля пяці, калі ён намаляваў гэта. Яму было восем».
Макс засмяяўся. «Для бухгалтара нядрэнны твор».
Лібі ўстала. «Нягледзячы на гэта, я не магу захаваць усё. Я пачынаю усё спачатку, калі мы пажэнімся, і Роберту трэба будзе вырашыць, што рабіць са сваімі рэчамі. Скажу табе што, я вазьму адну з тых скрынак памяці для рэчаў, якія хачу захаваць, а астатняе залежыць ад яго».
«Маленькі».
— Ну, сярэдняга памеру. Калі рэчы не падыходзяць, я адпушчу іх».
Макс адсунуў скрыню ў бок і зноў падняўся па лесвіцы.
Лібі зноў паглядзела на малюнак, і яе жывот перавярнуўся. Яна пазнала гэты ўкол трывогі. Алі быў дарослым і разважлівым, і Лібі падабалася, што яна займаецца добраахвотніцкай працай, але Паўднёвая Амерыка здавалася такой далёкай.
Нават вяселле Роберта і Сары не змагло завабіць Алі дадому, і, згодна з яе апошнім электронным лістом, яна не вернецца ў бліжэйшы час. Яна была цалкам занятая сваёй добраахвотнай працай, і калі б не рэгулярныя электронныя лісты, якія яна дасылала дадому, Лібі западозрыла б, што яна страціла цікавасць да сваёй сям'і. Ці прыедзе яна нават дадому на вяселле Лібі?
Магчыма, гэта была віна самой Лібі. Поўная рашучасці не ціснуць на Алі, яна паставілася да свайго вяселля лёгка, адзначыўшы, што гэта будзе толькі хуткая справа ў ЗАГСе. Ёй было цалкам дастаткова "наваротаў" да шлюбу з яе першым, памерлым, мужам, Трэварам, і паглядзіце, чым гэта абярнулася; ён быў патрабавальным і кантралюючым, і быў глыбока ўцягнуты ў адмыванне грошай для банды злачынцаў.
Не, другое вяселле Лібі не было зусім падобным да першага.
Яна зачыніла кнігу і паклала назад у скрынку. Яна нават самой сабе не прызнавалася, як сумавала па дачцэ. Каб адагнаць знаёмую хвалю суму, яна праслізнула ў сваю спальню, каб паглядзець на сваю вясельную сукенку. Вяселле было б ціхім, але гэта ўсё роўна была нагода для новага ўбору. Цёмна-сіняя шаўковая сукенка да каленяў з узорам ярка-чырвоных макаў вісела за дзвярыма воблакам ахоўнага пластыка. Яна нават купіла капялюш і чырвоныя туфлі і рыхтавала торт. Нешта падыходнае для восеньскай вяселля, магчыма, з ягадамі бузіны.
Задаволеная ўсмешка расплылася па яе твары, яна крыкнула Максу: «Кубак гарбаты?» і збег па лесвіцы катэджа. Мядзведзь, вялізная аўчарка, падняў галаву з скрыні, якую дзяліў з Фузі, яе мармеладным катом. Спадзяваўся, як заўсёды, на прысмакі. «Без шанцаў. Ты пачынаеш таўсцець». Цяжка ўздыхнуўшы, Мішка заплюшчыў вочы і зноў заснуў.
Шыплі, нядаўна ўсыноўлены Максам спрингер-спаніэль, імчаўся кругам па садзе. Лібі спадзявалася, што ён адпрацуе частку свайго лішняга хвалявання. Ён праявіў сябе як таленавіты сабака-шукач, і неўзабаве Макс перадаў яго дрэсіроўшчыку-спецыялісту, каб ён адтачыў свае навыкі і навучыўся быць спакойным. Нядаўнія спробы палепшыць яго паводзіны, наведваючы разам з ім заняткі па паслухмянасці, былі толькі нязначна эфектыўнымі, і Лібі не падавала вялікіх надзей.
Яна шчасліва корпалася на сваёй кухні, наліваючы гарбату, якую аддаваў перавагу Макс, у чайнік. Калі яна гатавала сабе гарбату, яна ляніва трымалася пакуначкаў. Адкрыўшы форму для пірага, яна адрэзала кавалак фруктовага пірага, а потым адрэзала траціну. Макс не мог выстаяць перад яе хатнім пірагом, і яна заўважыла, што ў гэтыя дні яго кашулі былі крыху больш цеснымі на грудзях.
Лібі абаперлася на прылавак і палюбавалася пакоем. Калі яе нарэшце пасялілі ў старым сядзібе Макса, ёй будзе не хапаць Мэндзі, яе кватаранта, якая планавала застацца на некаторы час, зняўшы маёмасць па таннай арэндзе, пакуль яна і Лібі працягваюць адтуль весці шакаладны бізнес. Яна не магла пакінуць прафесійную кухню, якую спраектавала сама. Пасля смерці мужа яна выдаткавала ўсе грошы, якія ў яе былі, уключыўшы ўсе найноўшыя кухонныя прыстасаванні, каб дапамагчы ёй пабудаваць свой бізнес па вытворчасці пірожных і шакаладу.
У рэшце рэшт, у яе новым доме будзе дастаткова месца для яшчэ больш цудоўнай працоўнай прасторы. Яна пагартала глянцавы каталог; адзін з кучы, якую яна назапасіла. «Магчыма, дзве вялікія печы», — разважала яна, дастаўляючы Максу чай і пірог. Але спяшацца не было куды. Крок за крокам. Выйсці замуж за Макса было важней.
OceanofPDF.com
2
Кава
Позняе восеньскае сонца аблівала старажытныя камяні замка Данстэр у Эксмуре цёплым ззяннем. Унутры панавалі мір і спакой. Менавіта так спадабалася Марджэры Халфстэд. Яна ссунула пару цяжкіх ачкоў далей уверх па носе, асцярожна, каб не смазаць лінзы, і мацней схапіла маленькую мяккую шчотачку. З задаволенай усмешкай яна заўважыла стук заручальнага пярсцёнка аб дрэва і ўдыхнула лёгкія, трохі затхлае паветра.
У атачэнні грозных партрэтаў чужых продкаў яна адчувала сябе як дома. У тыя дні, калі яна працавала валанцёрам Нацыянальнага фонду, яна марыла жыць у гэтым замку на вяршыні пагорка, з выглядам на пагоркі і даліны Заходняга Сомерсета. Вы нават маглі зірнуць на мора - ну, Брыстальскі канал - калі вы глядзелі ў правыя вокны.
Яе муж, Уільям, быў тут з ёй сёння. Бязладна напяваючы, Марджэры выбрала са стоса яшчэ адну кнігу. Пяшчотным, адпрацаваным рухам запясця яна выпусціла з верхняй часткі старонак пыл, які заставаўся за год. Пылкі танчылі ў выпадковым сонечным промні, нарэшце непрыкметна спаўшы на падлогу. Ці можа быць лепшы спосаб правесці дзень? Марджэры зірнула на Уільяма. «Цікава, чаму выціраць пыл са старых кніг у велічным доме такое задавальненне, калі…»
«Калі дома столькі клопатаў», — скончыў Уільям. Яны часта заканчвалі фразы адзін аднаму. Наўрад ці дзіўна, пасля сарака гадоў шлюбу. «Шлюбная асалода», — назваў гэта Уільям.
«Птушыныя птушкі», — называў іх бацька шмат гадоў таму.
Пэндзаль Марджэры лунаў у паветры. Яна часта задавалася пытаннем, што бацька меў на ўвазе пад гэтым.
Яна ў думках паціснула плячыма і працягнула працу. Уільям ніколі не падпаліць свет, але ён быў цвёрдым, надзейным мужам. Ён разумеў жаданне жонкі па вялікім доме, які яны не маглі сабе дазволіць, і ўклаў грошы. На новае месца не хапала, але планавалі прыбудову. Большая гасцёўня з вокнамі ад падлогі да столі, каб Марджэры магла глядзець на сад, і яшчэ адзін пакой наверсе для шыцця. Заўважце, што некаторыя суседзі былі не вельмі зацікаўленыя. Місіс Whatshername далей па дарозе сказала, што яна будзе пярэчыць і спыніць дазвол на планаванне.
Уільям разбярэцца. Ён прыдумае спосаб. Марджэры ўзнагародзіла Уільяма ласкавай усмешкай. Надзейнасць; вось што ёй больш за ўсё падабалася ў мужу. Калі вы ведалі кагосьці шмат гадоў, вы маглі яму давяраць.
Стук абцасаў па дрэве парушыў спакой, калі незнаёмка, маладзейшая жанчына, на выгляд ёй было каля сарака, уварвалася з калідора, паспешліва мармычучы: «Вельмі шкада ўмешвацца». Місіс Мофат, ахмістрыня, паслаў мяне сюды. Яна сказала, што вы пакажаце мне вяроўкі. Бачыш, я тут першы дзень. Я Анабель». Яна заззяла і працягнула руку.
Марджэры стрымала грымасу. Пазней яна падыме пытанне аб правільнай абутку на плоскай падэшве. Нават тыя жудасныя красоўкі, якія насіла моладзь, больш падыходзілі б, чым начышчаныя боты гэтай жанчыны з вострымі насамі. Яна паспрабавала быць міласцівай, адклаўшы пэндзаль, каб паціснуць жанчыне руку. — Калі ласка, Анабель. Анабель, што гэта было за імя?
Уільям міргаў за акулярамі ў рагавой аправе. — Хутка забярэш рэчы. Я Уільям, а гэта мая жонка Марджэры. Яна галоўная, калі справа даходзіць да ўборкі».
Скура на твары Марджэры нацягнулася; — прагучаў ён, як клюнуты муж. «Уільям звычайна праводзіць наведвальнікаў па замку, але мы зачыненыя з кастрычніка па люты. Дапускаецца толькі некалькі загадзя арганізаваных груп». Яна кінула позірк на мужа. Не ўхвалялі і пазасезонныя экскурсіі, бо яны парушалі зімовы спакой замка.
Уільям не слухаў. Яго вочы былі на сцеблах, утаропіўшыся на незнаёмца. Марджэры загаварыла гучней. «Хутка тут будзе спецыяльная вечарына з вучняў мясцовай школы. Уільям будзе весці экскурсію, але тым часам...
«Я думаў, што дапамагу з уборкай», — адкашляўся Уільям. «Шмат спраў».
Марджэры кіўнула. «Чым больш, тым лепш».
«Шмат рук робіць лёгкую працу».
«Ні адзін чалавек не з'яўляецца востравам...» Марджэры перапынілася. Навічка кусала вусны дробнымі белымі зубкамі, нібы стрымліваючы хіхіканне. Раз'юшаная, Марджэры зрабіла доўгі і павольны ўдых. Як смее гэты прышэлец смяяцца з іх?
Яна прыжмурыла вочы, падводзячы Анабель. Амаль прыгожая, за выключэннем гэтага кірпатага носа. Каштанавыя валасы ў прыбраным карэ цалкам падыходзяць. Шырока расплюшчаныя блакітныя вочы, колер таго самага дарагога швэдры - напэўна, не кашмір, які трэба прыбраць? Пара даволі дарагіх джынсаў добрага крою. Марджэры пагладзіла сваю махры на месца і панюхала. «Ці далі вам фартух?»
Анабэль кіўнула. «Не тое каб мне гэта трэба, сапраўды. Гэта мая самая старая вопратка. Дарэчы, місіс Мофат сказала, што вы можаце выпіць кубак кавы. Ці магу я даць вам адзін?
Уільям паглядзеў на гадзіннік, які падарыла яму Марджэры на мінулы дзень нараджэння. Нічога занадта эфектнага - трывалы, надзейны брытанскі гадзіннік. Ён засмяяўся, крыху занадта гучна. «Тут дакладна, кава. Я не магу прынесці сюды, вядома, але я пайду з вамі, пераканайцеся, што вы знайшлі цукар. Ты ідзеш, дарагая?
Марджэры пахітала галавой. «Я скончу тут. Вы ідзіце».
Ён ужо быў у дарозе: «Печыва схавана ў шафе справа…»
Голас яго сціх. Марджэры, адна ў раптоўнай цішыні, паклацала языком, паклала на месца толькі што выцертую пыл кнігу і пацягнулася да іншай.
Уільям і Анабель вярнуліся, балбатаючы, як старыя сябры. Марджэры пстрыкнула кнігу з большай сілай, чым звычайна. У жаху яна ўбачыла, як адна старонка ўпала на падлогу. Яна ніколі раней не пашкоджвала маёмасць замка, нават за ўсе тыя гады, што працавала валанцёрам. Яна кінула насцярожаны позірк на Анабель, але маладая жанчына была занадта занятая слуханнем Уільяма, які распавядаў ёй пра замак, каб заўважыць. Марджэры сунула старонку назад у кнігу.
Уільям таксама не заўважыў. Ён прамяніўся свайму спадарожніку, праводзячы рукой па рэдкіх сівых валасах. Марджэры ўспомніла, калі ў яго на лбе распускалася светлая чэлка. Гэта было некалькі гадоў таму, цяпер. Тым не менш, ён добра пастарэў.
Вочы Анабэль бліснулі. «Я вельмі рады быць тут. У школе я любіў гісторыю, але перашкаджалі іншыя рэчы. Жыццё».
Цікаўнасць выклікала цікавасць Марджэры. «Сям'я?» — прапанавала яна.
«Усяго адзін сын. Цяпер яму трынаццаць, і мне пара вярнуць сваё жыццё. Ведаеш, я ўдава. Мой муж загінуў у аўтакатастрофе, калі Джэймі было пяць». Рукі Аннабель былі сціснутыя.
Галава Уільяма спачувала, а Марджэры праглынула. «Напэўна, гэта было цяжка». Яна зрабіла паўзу. «Ваш сын павінен быць для вас вялікім суцяшэннем».
Анабель усміхнулася і пачала выціраць пыл з кніг. 'Ён ёсць. Ён выдатны дзіця, але дзіця не тое самае, што муж. Я страшэнна сумую па яго бацьку».
Марджэры нязграбна закашлялася, ёй ніколі не было камфортна займацца асабістымі справамі. Адкуль яна магла ведаць, што сказаць? «Цяпер табе час пусціць гэтых студэнтаў, Уільям. Бог яго ведае, чаму місіс Мофат зрабіла адмысловае мерапрыемства толькі для іх». Яна панюхала. «Здаецца, вы сказалі нешта пра экзамены па гісторыі?»
— Цалкам правільна, дарагі, але я не магу стаяць тут цэлы дзень. Мы пачынаем з сучаснай кладоўкі дварэцкага, каб студэнты маглі апрабаваць маўленчую трубку». Любімая асаблівасць замка, трубка дазваляла дварэцкаму размаўляць з кухонным персаналам унізе, у пакоях для прыслугі. — Потым я правяду іх па астатняй частцы замка, а пазней скончу віктарыянскім чаяваннем. Місіс Форэст прынясе торт».
Марджэры вагалася, усе рэшткі яе ранейшага задавальнення былі знішчаны прыходам Анабэль. Яна не стала б праводзіць больш часу з гэтай цудоўнай маладой жанчынай, калі б магла дапамагчы. Яна паклала пэндзаль у сумку. «Я дапамагу свайму мужу, калі ты згодны заставацца тут». Яна была б рада далучыцца да экскурсіі, і кавалак торта Лібі Форэст падышоў бы ёй як раз.
Уздымаючыся падлеткавыя целы запоўнілі малюсенькую кладоўку дварэцкага. Яны шаргалі, хіхікалі і - Марджэры панюхала паветра - перадаваў вецер. Яна зморшчыла нос. Высокі хлопец, які ўзвышаўся над сваімі таварышамі, непрапарцыйнага росту цудам падтрымліваўся шкілетам, нахіліўся, каб прытуліцца ротам да гутарковай трубкі, і зрабіў перабольшаны акцэнт вышэйшага класа. 'Прывітанне. Хто там? Я кажу ад імя містэра Хэдака, дварэцкага. З кім я размаўляю?»
Далёкі, ціхі голас напоўніў пакой. «Эльсі». Я пакаёўка.
Уільям прашыпеў хлопцу на вуха: «Выкарыстай свой сцэнар».
З ружовым тварам, калі ён змагаўся са свядома хіхікаць, малады чалавек выцягнуў з кішэні скамечаны аркуш паперы ў лініі. «Я хацеў бы пагаварыць з кухарам».
Голас адказаў: «Ой, баюся, яна выйшла». Ці магу я ўвогуле дапамагчы?
Маргеры падняла брыво. Яна ведала гэты голас. Берыл Найтынгейл, сяброўка-добраахвотнік, была нясмелай маленькай жанчынай, а Марджэры не абрала б яе на акцёрскую ролю. Яна меркавала, што Уільям думаў, што робіць ласку Бэрыл. Магчыма, ён меў рацыю. Бэрыл сёння гучаў незвычайна ўпэўнена.
Пакуль студэнт працягваў чытаць са свайго сцэнарыя, Уільям прашыпеў на Марджэры. «Я пакінуў некалькі раздатачных матэрыялаў у машыне. Вы можаце прыняць тут? Адпраўце ўсіх уніз на старую віктарыянскую кухню, калі яны тут скончаць. Пасля я зраблю экскурсію па замку. Я даў ім карты».
«Н-но», — хацелася запярэчыць Марджэры. Яна ненавідзела мець зносіны з наведвальнікамі, а са школьнікамі было горш за ўсіх, але яна спазнілася. Уільям ужо пайшоў.
Падлетак, забаўляючыся, працягваў гаварыць праз трубку. «Містэр Хадок, дварэцкі, жадае пацвердзіць меню сённяшняга абеду».
Меню амаль згубілася ў радасным фырканні яго таварышаў. Марджэры чула, як Бэрыл пералічвала складаныя стравы, ад супу з курапатак і ракаў у гаршку да шатландскага вальдшнэпа. Яна пачала думаць, што каталог ніколі не скончыцца. Берыл спадабалася галоўная роля. Нарэшце, літанія падышла да канца: «... і каралева пуду...»
Бесцялесны голас раптоўна змоўк. — крыкнуў малады чалавек у гутарковую трубку. 'Прывітанне. Вы там?
Больш цішыні.
Марджэры ступіла наперад. «Часам ён блакуецца. Паспрабуйце дзьмуць у трубку».
Хлопчык пыхкнуў, і прылада выдала гучны малінавы гук, але адказу не было. Пакаёўка, здаецца, пайшла.
«Правільна, няважна». Маргеры праглынула. Яна не ўмела абыходзіцца з групамі студэнтаў. Яны прымушалі яе нервавацца. Яна пастукала аднаго з хлопчыкаў па плячы. — Ты падымайся са мной наверх. Вы можаце тузаць званок, пакуль астатнія спускаюцца ў пакой для слуг, знайдзіце шэраг званоў на сцяне і чакайце. Містэр Халфстэд далучыцца да вас.
«Яны пазваняць унізе? Як у абацтве Даўнтан?
«Дакладна».
Марджэры паднялася да спальні, цягнучы за сабой узбуджанага падлетка. У яе балелі калені.
Калі адна нага дасягнула лесвічнай пляцоўкі, у замку прагучаў адзіны крык. Яшчэ адна валанцёрка, буйная жанчына, высунула галаву з суседняга дзвярнога праёму. Акуратныя чорныя валасы абрамлялі яе твар. Яе блузка была прынтавана яркімі завіхрэннямі, ад якіх у Марджэры закружылася галава. «Што гэта?»
«Вечарынка школьнікаў».
Чарговы крык перарваў. Позіркі дзвюх жанчын сустрэліся. Не кажучы больш ні слова, Марджэры павярнулася і, забыўшыся на свае балючыя калені, пабегла ўніз па лесвіцы ў пакой для прыслугі.
Яна ўварвалася ў старую кухню, малады хлопец побач. Уільям ужо быў там, схіліўшыся, зазіраючы за вялізны стол з металічнай стальніцай, які дамінаваў у пакоі.
Маргеры прасунулася міма гурта школьнікаў. «Што гэта?»
Яе муж выглядаў кожны дзень свайго ўзросту, паварочваючы да жонкі попельна-белы твар. «Гэта… яна…»
Але Марджэры, заціснуўшы косткі пальцаў у рот, каб заглушыць крык, ужо бачыла нерухомае цела Бэрыл Найтынгейл.
OceanofPDF.com
3
Ананасавы пірог
«Час ехаць у замак Данстэр». З галавой, усё яшчэ поўнай планаў на новую кухню, Лібі адагнала ад свайго фіялетавага Сітраена двух узбуджаных сабак: «Але я не вазьму іх з сабой».
Макс, сціраючы пыл са свайго старажытнага мехаватага карычневага джэмпера, меў прытворна здзіўлены твар. «Але ім гэта спадабалася б. Усе гэтыя прывабныя пахі наведвальнікаў».
'Дакладна. Мядзведзь будзе ганяцца ўверх і ўніз па лесвіцы і скакаць па лесе, а Шыплі пяройдзе ў рэжым сабакі-шукача і палохае ўсіх добраахвотнікаў. Ён будзе брахаць як вар'ят, калі адчуе нейкі падазроны пах».
«Гэта праўда, што ён не зусім навык сачыць толькі за адным пахам за раз. Магчыма, ён занадта стары, каб вывучаць новыя трукі. Мы просім ад яго занадта шмат?»
«Мы даведаемся. Яму проста патрэбны час. Спрынгер-спаніэлі сумна вядомыя тым, што скачуць, але яны вельмі разумныя». Лібі разглядала журботныя карыя вочы Мішкі. — Не тое каб ты не такі ж разумны, Мішка, — дадала яна, выцягваючы з кішэні пачастунак. «Ты як зайздроснае дзіця».
- Добра, што мы занадта старыя, каб мець уласных дзяцей, - адзначыў Макс. «Хопіць праблем мець справу з трыма, якія мы маем паміж намі, плюс сабакі. І Фузі, вядома. Нельга забываць пра котку, нават калі яна ўвесь дзень праводзіць у вашым шафе для вентыляцыі. Я спадзяюся, што яна лічыць мой жаданым».
«У любым выпадку». Лібі была цвёрдая. «Калі вы сёння раніцай прыгледзіце за сабакамі, я адвязу торт у замак Данстэр і вярнуся на абед. Тады вы можаце даставіць Шыплі да трэнера». Яшчэ адной прычынай пакінуць сабак дома стаў торт. Тры пласта, са лёдам, з цукровым ананасам у віктарыянскім стылі наверсе - што гэта за віктарыянская рэч з ананасамі? Ужо адзін салодкі пах зводзіць сабак з розуму, калі не лічыць праблем са здароўем і бяспекай, звязаных з падпусканнем жывёл да месцаў грамадскага харчавання.
«Ах, абед». Макс пацёр жывот. — Дарэчы, я знайшоў рыбалоўныя снасці ў вас на гарышчы. У Роберта, я мяркую?
«Не мой, гэта дакладна. Вы гэтага хацелі?»
— Не, але ўбачыўшы гэта, я задумаўся. Ёсць мясцовы клуб. Раней у нас былі спаборніцтвы, але гэта ўсё стала крыху брыдка. Вы не будзеце памятаць, таму што гэта было незадоўга да таго, як вы прыехалі ў Эксхэм, але было нейкае дрэннае адчуванне. Людзей абвінавацілі ва ўзважванні вагаў».
«Сапраўды? Навошта камусьці так клапаціцца пра рыбалку?»
«Вы б здзівіліся. Я проста падумаў, што магу зноў заняцца гэтым».
Лібі засмяялася. «Добрая ідэя. Гэта ўтрымае цябе з-пад маіх ног. Ці не так кажуць старыя сямейныя пары?»
Яна села ў машыну і памахала на развітанне ў адчыненае акно, завярнуўшы за вугал дарогі, гледзячы ў люстэрка, як Макс і сабакі зніклі з поля зроку. У люстэрку адбілася яе недарэчная ўсмешка. Задаволенасць. Вось што яна адчувала. Ёй спатрэбіліся месяцы - амаль гады - каб зразумець, што шлюб з Максам неабавязкова будзе азначаць страту незалежнасці. Ёй было няёмка ўспамінаць, як яна хісталася і вагалася, і рабіла ўсё магчымае, каб прагнаць Макса. Нарэшце, усвядоміўшы, што страціць яго, калі не прыме рашэння, яна зрабіла яму прапанову.
Яны спланавалі цырымонію і паведамілі ў ЗАГС, каб змаглі ажаніцца, калі захочуць. Спяшацца не было куды. Вяселле яе сына Роберта скончылася драмай, але Лібі вырашыла правесці мерапрыемства як мага цішэй, а Макс ненавідзеў любую мітусню. Ён уздыхнуў з палёгкай. «Калі ты ўпэўнены, што гэта тое, чаго хочаш, мне гэта падыдзе. Мы самі пойдзем у ЗАГС і зробім акт. Яны дадуць сведак».
«Упершыню ў маім жыцці, — прызналася Лібі сваёй сяброўцы Анжэле, — я не адчуваю ніякага ціску рабіць тое, што хочуць іншыя. Нарэшце я вольны».
Анжэла, якая даўно засталася ўдавой, выглядала засмучанай. Пакуль Лібі ехала, яна ў думках праглядала спіс знаёмых мужчын, разважаючы, ці падыдзе хто-небудзь для яе сябра. Магчыма, Олівер, які вучыўся з Максам у школе? Або Рэг, афраамерыканскі баскетбаліст, які прыязджаў у Эксхэм пры кожнай магчымасці. Ён забаўляўся з чалядніцай і кватаранткай Лібі, Мэндзі, але гэтыя адносіны сапсаваліся. Рэгу было за трыццаць, прыкладна пасярэдзіне паміж Мэндзі і Анжэлай, але, магчыма, Анжэла захацела б хлопчыка-цацачку?
Сонечны прамень прабіўся праз познія восеньскія хмары, дадаўшы Лібі ззяння дабрабыту. Яе ўласнае шчасце прымусіла яе жадаць таго ж для ўсіх, але яна старалася не ўмешвацца ў жыццё іншых людзей. У яе было дастаткова думаць пра бізнес з пірожнымі і шакаладам, а таксама пра прыватнае партнёрства, якое яна ўстанавіла з Максам. Анжэла павінна была знайсці свой шлях наперад.
Лібі змяніла перадачу. З іншага боку, было б прыемна бачыць Анжэлу шчаслівай. Магчыма, яна магла б паспрабаваць спаткацца ў інтэрнэце?
Фіялетавы «Сітраен» завішчаў і спыніўся. Замак Данстэр ажывіўся. Паліцэйская машына з успыхваючымі сінімі агнямі заблакіравала праезд, а фігуры ў белым адзенні мэтанакіравана рухаліся вакол увахода, замацоўваючы дарогу паліцэйскай стужкай.
Лібі пазнала месца злачынства, калі ўбачыла яго. Яна вылезла з Citroen, пакінуўшы груз з тортам, жадаючы даведацца больш, але пачула рэзкі голас. «Пачакай там». Знаёмая, непажаданая постаць паліцэйскага канстэбля Яна Сміта падняла тоўстае цела з пярэдняга сядзення паліцэйскай машыны.
Яго маленькія вочкі былі ўкручаны ў кропкі злоснага святла, і ў Лібі сціснулася сэрца. Яму яна ніколі не падабалася. Па-першае, ёй удалося раскрыць некалькі расследаванняў забойстваў, пакінуўшы ПК Сміта і яго калег з яйкамі на тварах. Некаторыя ў паліцыі паступова прызвычаіліся да таго, што Лібі побач, і аказвалі ёй разумную долю павагі. Гэта дапамагло таму, што вопыт Макса як фінансавага кансультанта, які часта працаваў на ўрад, быў каштоўным для мясцовай паліцыі. Нядаўна, калі статус Лібі і Макса ў якасці прыватных следчых набыў моц, іх запрасілі прайсці выпрабавальны тэрмін у паліцыі, якая стала расцягнута. Іх даволі пышна апісвалі як цывільных следчых. Больш за тое, яны атрымлівалі грошы за працу.
ПК Сміт быў катэгарычна не згодны з палітыкай дапускання «маглаў» да расследаванняў. — Прабачце, місіс Форэст. Не ў гэты раз». Ён выглядаў так, быццам не мог размаўляць з Лібі цывілізавана.
«На самай справе, у мяне з сабой службовы значок».
Яна трымала свой голас прыязна і старалася не выглядаць самазадаволенай, выцягваючы ламініраваную картку, але губы Сміта выразна паказалі, што яна пацярпела няўдачу. «Вы яшчэ не ўдзельнічаеце ў гэтым».
У Лібі пачасціўся пульс. Яшчэ не ўдзельнічаеце? Такім чынам, яна магла быць? Яе страўнік скруціўся, і яна рэзка ўздыхнула ад знаёмай сумесі хвалявання і прадчування. «Магчыма, нават не забойства», - працягнуў ён. «У старой жанчыны, верагодна, здарыўся сардэчны прыступ, калі яна ішла па той дарозе». Ён паказаў на круты схіл, які вёў да брамы замка трынаццатага стагоддзя.
«Хтосьці памёр?»
П. Сміт склаў рукі на піўным кішцы. Твар яго пачырванеў. Відавочна, што ён выдаў больш інфармацыі, чым меркаваў, так жадаючы паставіць Лібі на яе месца, што забыўся сачыць за языком. «Яны не пусцяць цябе на сцэну», - буркнуў ён.
Лібі абышла яго, разважаючы, як яму ўдалося прайсці ацэнку прыдатнасці. «Паглядзім».
Яна пералезла праз вароты і паднялася па лесвіцы, задыхаючыся, дабралася да ўваходу ў замак. Сяржант Джо Рамшор, сын Макс, нырнуў пад жоўтую паліцэйскую стужку, каб павітаць яе, нацягваючы белыя пальчаткі. «Ну, навіны тут вельмі хутка распаўсюджваюцца. Рада цябе бачыць, будучая мачаха. Ваш саўдзельнік таксама тут?
— Не сёння. Макс удзельнічае ў некаторых з гэтых махлярстваў з здабычай біткойнаў. Большую частку часу ён прысвячае адсочванню кампутарных вірусаў, спрабуючы знайсці іх крыніцу. Гэта зойме тыдні, калі не месяцы. Некаторыя з яго старых дзяржаўных кантактаў даслалі працу яму, і, як вы можаце сабе ўявіць, яна яму спадабалася».
Джо засмяяўся. «Гэта падобна на яго. Ніколі не так шчасліва, як глядзець на экран, пальцы на клавіятуры. Хутчэй ён, чым я. Але што прывяло вас на апошняе месца злачынства? У вас развіваецца другі зрок ці хтосьці вас падказаў?»
«Чыстая выпадковасць. Я тут па хлебабулачных справах, дастаўляю пірог для групы прыезджых школьнікаў, хоць, здаецца, яны яго есці не будуць. Што здарылася?»
«Пажылая жанчына памерла на кухні».
«Я ведаю каго-небудзь?»
Джо пстрыкнуў языком. — Баюся, што так. Берыл Салавей. Яна належыць - добра - належала да Экзамену па гісторыі мора. Яна была адной з вашых сяброў?
Лібі не ведала, што можна адчуць, як знік колер з твайго твару. Яна была членам таварыства з таго часу, як прыбыла ў гэты раён, таму ведала Берыл. Апошні раз, калі Лібі бачыла яе, старэйшая жанчына сядзела, як маленькі карычневы верабей, на драўляным крэсле, грызла крошкі торта і шапталася са сваімі старымі сябрамі, Джорджам Эдвардсам і Халфстэдам. «Берыл? Не зусім? Што... я маю на ўвазе, як яна памерла?
«Мы яшчэ не ведаем, ці гэта натуральныя прычыны, ці нешта больш злавеснае. Гэта можа быць інсульт або інфаркт. Ніякіх відавочных прыкмет несумленнай гульні няма, але мы пачакаем ад патолагаанатама».
Ён скрывіўся. «На жаль, у нас тут куча школьнікаў, і, калі я не памыляюся, яны ўжо распісалі ўвесь Сомерсэт жудаснымі плёткамі, так што нашы сябры з прэсы прыедуць у любы момант».
Ён зрабіў паўзу, каб зрабіць глыбокі ўдых, перш чым скончыць з драматычным росквітам. «Больш за тое, адзін з хлопчыкаў — сын новага дэпутата мясцовага парламента».
Рот Лібі ўтварыў бязгучны свіст. «Дэпутат? Цяпер гэта выкліча некаторыя ўскладненні, калі смерць Берыл апынецца не натуральнай прычынай.
«Канечне, будзе. Больш за тое, хлопец размаўляў з Берыл, калі ў яе здарыўся прыпадак, ці што там было. Яго бацьку гэта не спадабаецца». Джо падняў вочы да нябёсаў. «Скажу вам што, калі вы хочаце прыняць удзел у першым інтэрв'ю з маладым Джэйсанам Франклінам, я мог бы скарыстацца вашым дакладам. У вашай новай афіцыйнай якасці».
Доўгае касцістае цела Джэйсана Франкліна сядзела на драўляным крэсле ў адным з кабінетаў у задняй частцы замка, далёка ад грамадскіх месцаў. Яго рукі і ногі, якія тырчалі пад дзіўнымі вугламі, нагадвалі Лібі павука, якога яе сын калісьці трымаў у якасці гадаванца, насуперак разуменню Лібі. Яна заўсёды ненавідзела звера, уздрыгваючы кожны раз, калі праходзіла міма танка ў яго спальні. Роберт настойваў на тым, што павукі бясшкодныя. Лібі не паверыла яму.
Форма хлопчыка вызначала яго як вучня мясцовай агульнаадукацыйнай школы. Стандартныя вузкія шэрыя штаны не закрывалі аголеных шчыкалатак, а шкарпэтак на ім не было. Моладзь не адчула холаду? Лібі паняцця не мела, ці была кароткасць штаноў з-за рэзкага падлеткавага росту, ці проста з сучаснай моды.
Разумны твар Джэйсана з рэзкімі рысамі свяціўся. Хваляванне ці нервы? Ён махаў рукамі ў паветры, калі яго голас мяняўся паміж глыбокім, дарослым карычневым тонам і перыядычнымі падлеткавымі трэскамі.
Малады дэтэктыў, акуратны ў чорных штанах і джэмперы, з доўгімі светлымі валасамі, завязанымі ў хвост, сядзеў насупраць Джэйсана і ківаў на яго адказы. Яна падняла вочы, калі ўвайшла Лібі, з пустым тварам. Яе пазналі, і выраз твару яе стаў цвёрдым. «Місіс Форэст. Ці магу я дапамагчы?»
Сэрца Лібі сціснулася пры выглядзе яшчэ аднаго абуранага паліцэйскага. Што яна зрабіла, каб раздражніць гэтага? Да сённяшняга дня яны не сустракаліся. Яна добразычліва ўсміхнулася на твары і падняла пропуск. «Дэтэктыв Рамшор хоча, каб я сядзеў, калі гэта нармальна, дэтэктыў?»
Малады афіцэр падняў брыво, і настрой Лібі яшчэ больш упаў. Яе тут не чакалі.
Затрашчала паліцэйскае радыё, і малады дэтэктыў некалькі секунд важдаўся з ім, перш чым загаварыць. Яе ў адваротным выпадку прыемны голас меў цвёрдасць, калі яна гаварыла. — Вельмі добра. Я дэтэктыў Джэма Хамберстоўн. Там гарбата і кава». Яна кіўнула на паднос на суседнім століку. «Джэйсан проста тлумачыць, што здарылася. Вядома, гэта толькі для таго, каб адчуць рэчы. Калі нам спатрэбіцца больш пагаварыць, мы арганізуем адпаведнага дарослага, які будзе з намі, бо Джэйсан непаўналетні». Лібі кіўнула. Дэтэктыў канстэбль відавочна меў намер дзейнічаць у адпаведнасці з кнігай. Што ж, гэта зрабіла асвяжальныя змены ў параўнанні з рэзкімі метадамі Іэна Сміта.
Лібі нахіліла кафейнік над кубкам. Выцякала вадкасць колеру патакі. Напэўна, гэта настойвалася некаторы час. Аддаючы перавагу не пачашчаць сэрцабіцце, Лібі ўзяла яшчэ адзін кубак і выкарыстала замест яго пакецік гарбаты.
ДК павысіла голас. «Цяпер, гэта толькі папярэдняя размова, як я ўжо казаў, Джэйсан». Лібі ўлавіла скрыты папрок і ціхенька села на сваё месца, пацягваючы цёплую гарбату. DC Humberstone працягнуў. - Вы былі ўсе разам у кладоўцы дварэцкага?
Хлопчык кіўнуў. «Мы — я — размаўлялі ў гутарковую трубку. Ён ідзе ад каморы дварэцкага да кухняў. Усе былі. Я маю на ўвазе ўсіх нас са школы».
Ён зрабіў паўзу, і DC пачакаў, але больш нічога не сказаў. Яна спытала: «Ці быў з вамі настаўнік?»
— Не. Кіраваў містэр Халфстэд. Ён тут працуе. Я думаю, што ён кіраўнік курса, ці што». DC Хамберстоўн кіўнуў і зрабіў запіс, пакуль гаварыў. «Было яшчэ пара чалавек. Людзі, якія тут працуюць, я думаю. Я не зусім упэўнены».
— Не хвалюйся. Мы атрымаем імёны і гэтак далей, перш чым людзі сыдуць. Проста скажы мне, што ты памятаеш. Сваімі словамі».
Падлетак пачухаў падбародак, пакінуўшы ружовы след. «Ну, нічога асаблівага. Я маю на ўвазе, я спытаў у яе, што ў меню на вячэру, прыкідваючыся супрацоўнікам, разумееце». Ён заплюшчыў вочы, відавочна імкнучыся быць дакладным. «Яна гаварыла пра ежу - розныя стравы - адна з іх была формай. Я збіраўся спытаць яе, што гэта такое, але ў мяне не было магчымасці. Яна ікнула і перастала гаварыць». Ён нахмурыўся. — Я не вельмі хваляваўся, і місіс Хэлфстэд, здавалася, не надта хвалявалася. Яна адправіла нас у залу для прыслугі, а потым адвяла аднаго з астатніх у спальні пазваніць. У іх ёсць поўны набор званочкаў на сцяне, як у пакоях для прыслугі, так што сям'я можа выклікаць дапамогу, калі ім гэта спатрэбіцца...
Голас яго сціх. «Мы не ведалі, што здарылася. Мы ўсе збеглі ўніз па лесвіцы. Містэр Халфстэд ужо быў там. Ён павярнуўся і крыкнуў нам заставацца на месцы, але мы ўжо ўбачылі на падлозе нешта падобнае на анучы. Здаецца, нехта закрычаў». Ён паціснуў плячыма. «Я не бачыў твару дамы, толькі кавалачак спадніцы і ўсё гэта. Усё гэта была блытаніна, людзі крычалі».
«Ці спрабаваў хто-небудзь ажывіць даму?»
— Я думаю, што так — я маю на ўвазе містэра Халфстэда. Ён схіліўся над ёй, нібы даваў ёй рот у рот».
«Добра. Усё добра, Джэйсан».
Калі DC Хамберстоўн падняўся, Лібі сказала: «Вы не супраць, калі я задам пытанне, Джэйсан?» Яна праігнаравала халодны позірк DC. «Ці можаце вы сказаць мне, што менавіта вы сказалі Беру... я маю на ўвазе міс Найтынгейл, праз гукавую трубку?»
Ён палез у заднюю кішэню. «У мяне быў сцэнар. Вось. Ён вагаўся, потым прапанаваў яго Лібі.
Каб пазбегнуць далейшай антаганізацыі DC Humberstone, Лібі пахітала галавой. Афіцэр паліцыі працягнуў поліэтыленавы пакет, і Джэйсан сунуў унутр ліст паперы. У Лібі будзе магчымасць разгледзець яго пазней. «Вы самі гэта напісалі?»
«З маімі таварышамі. У нас сёння ў школе была сесія аб прыходзе сюды. Містэр Халфстэд распавёў нам пра гісторыю замка і пра тое, а потым мы запісалі тое, што скажам.
- Толькі яшчэ адна рэч, - спытала Лібі, адчуваючы, што атмасфера ў пакоі, і без таго халаднаватая, прахалодная на некалькі градусаў пад нязменным непрыняццем дэтэктыва канстэбля. «Чаму ты размаўляў праз трубку?» Я маю на ўвазе, як вас абралі?»
Джэйсан ззяў, і Лібі ўпершыню заўважыла яго асобу, калі гонар перамагаў яго шок. «Я выйграў яго на конкурсе».
«Канкурс? Арганізатар…'
«Містэр Халфстэд».
OceanofPDF.com
4
Пясочнае цеста
Упершыню Лібі пусцілі ў пакой для здарэнняў у паліцэйскім участку, што сведчыць аб яе новым статусе афіцыйнага супрацоўніка паліцыі. Джо Рамшор павёў наперад, адчыніў дзверы і адступіў, каб упусціць яе. Лібі агледзела пакой, яе сэрца замірала ад выгляду кампутара Яна Сміта, які прыхінуўся да сцяны. Яго вочы звузіліся да практычнай нябачнасці, а верхняя губа скрывілася ва ўсмешцы. Побач з ім сядзеў DC Humberstone. Яна зірнула на Лібі, потым павярнулася з каменным тварам.
Джо прадставіў. «Некаторыя з вас ужо ведаюць Лібі Форэст. Яна дапамагала ў нядаўняй справе аб забойстве на мосце ў Заходнім Сомерсеце, і DCI Morrison папрасіла яе працаваць з намі ў гэтай справе. Мы можам выкарыстоўваць яе ў расследаванні, але вы павінны памятаць, што яна цывільная. Інспектор Морысан хутка прыедзе, і ён вельмі хоча, каб мы прынялі яе належным чынам».
Лібі адчула, што яе твар гарыць, калі ПК Сміт фыркнуў, дастаткова гучна, каб яна пачула. - Заўсёды побач, калі надыходзіць падазроная смерць, ці не так, місіс Форэст? Хто-небудзь можа падумаць, што вы ведаеце, што гэта будзе». Іншы афіцэр глытнуў кавы і ўсміхнуўся.
Джо падняў руку. Перш чым ён паспеў выступіць на яе абарону, Лібі выступіла наперад. Ёй трэба было пастаяць за сябе. «Я дапамагаю, калі магу». Яна перавяла дыханне. «Я прынёс торт». Хтосьці ўдзячна гукнуў, калі яна выцягнула бляшанку са сваёй вялікай сумкі. «Гэта было прызначана для школьнай вечарыны ў замку. Ім гэта цяпер не спатрэбіцца, і я падумаў, што вам можа спадабацца. Ну, і трохі пясочнага цеста».
Канстэбль, які п'е каву, узяў бляшанку, адкрыў вечка і панюхаў. 'Пахне нармальна. Для чаго гэты ананас на верхавіне?»
Лібі рушыла за ім да століка. «Гэта частка віктарыянскай тэмы. Студэнты збіраліся наведаць старую віктарыянскую кухню, а віктарыянцы любілі ананасы - нешта накшталт таго, каб вы маглі вырошчваць іх у аранжарэі. Канстэбль адрэзаў вялізны кавалачак, праглынуў яго на два ўкусы і прамармытаў праз рот, напоўнены крошкамі, «Нядрэнна». У Лібі была тэорыя, што калі людзі ядуць прыгатаваную вамі ежу, яны адчуваюць абавязак паводзіць сябе прынамсі ветліва. Пакуль усё добра.
Дзверы адчыніліся. «Добра, калі вы ўсе скончылі набіваць морду, давайце далей». Прыбыў галоўны інспектар Морысан. Лібі раней некалькі разоў сустракалася са старэйшым афіцэрам. Яго твар з глыбокімі маршчынамі меў прыгнечаны выраз чалавека, які вельмі мала чакаў ад свету і рэдка быў расчараваны. Тым не менш, яго рэпутацыя раскрыцця злачынстваў на сваім патчы выклікала неахвотную павагу нават у такіх людзей, як PC Smith.
Адкрыў размову галоўны інспектар оперупаўнаважанага. «У нас яшчэ няма справаздачы ад патолагаанатама, але ён даў некалькі падказак. Першыя меркаванні аб прычынах смерці незразумелыя. Ніякіх ран. Ахвяра апынулася адна на кухні, ля гутарковай трубы. Крэсла няма, таму яна, напэўна, стаяла, што сведчыць аб тым, што яна адчувала сябе добра. На гэтым этапе, баюся, больш нічога не магу сказаць».
Менеджэр месца злачынства, невысокая вясёлая жанчына ў шырокіх чорных штанах і салідных туфлях на плоскай падэшве, апісала дзеянні паліцыі на незвычайным месцы. «Магчыма, гэта не месца злачынства, але, улічваючы добрае здароўе памерлай жанчыны і некалькі папярэдніх меркаванняў патолагаанатама, мы вырашылі разглядаць смерць як падазроную і сабраць як мага больш крыміналістычных доказаў».
Яна зірнула на Лібі. «Мы не хочам адкідваць гэта як натуральныя прычыны і выглядаць дурнямі». За апошнія пару гадоў такое здаралася не раз.
«На жаль, дзясяткі людзей наведваюць віктарыянскую кухню кожны дзень, таму сляды пальцаў наўрад ці прывядуць нас куды-небудзь, калі мы не возьмем адбіткі ва ўсіх, хто наведаў замак у гэтым годзе».
Нехта застагнаў. «Мы пакуль не пойдзем па гэтым шляху, не без дадатковых рэсурсаў», — пацвердзіў DCI Морысан. «Ці ёсць у нас іншыя падказкі?»
«Мы правяраем маёмасць ахвяры. Мабыць, у замку ёй нельга мець з сабой сумачку, але ў кішэнях фартуха ў яе было некалькі рэчаў. Нічога асабліва цікавага. Манетныя двары, кашалёк, штодзённік з вельмі невялікімі запісамі – звычайныя рэчы. Плюс некаторыя асабістыя сувеніры - невялікі срэбны альбом для фатаграфій, які змяшчае толькі два фота, і фляжка. На адной фатаграфіі старая жанчына вельмі падобная на ахвяру - магчыма, сваячку - а на другой - малады чалавек. Той фотаздымак чорна-белы, і, мяркуючы па вопратцы і стрыжцы хлопца, правільнай кароткай спіне і баках з акуратным праборам, зроблены ён яшчэ ў пяцідзесятыя гады. Мы можам атрымаць ад іх нешта карыснае».
DC Джэма Хамберстоўн і PC Ян Сміт паведамілі аб сваіх першых размовах з валанцёрамі і школьнікамі. Большасць з іх былі кароткімі, размяшчаючы людзей у розных месцах вакол замка. Усе справаздачы пацвердзілі, што Берыл Найтынгейл была адна на кухні.
Лібі на імгненне заплюшчыла вочы і ўявіла гэтую сцэну. Берыл, якая так часта марыла заняць цэнтральнае месца на сходах гістарычнага таварыства, павінна была быць у захапленні ад сваёй галоўнай ролі ў маленькай драме. Яна ніколі не магла падумаць, што ўсё скончыцца так трагічна.
DCI Humberstone паказаў аркуш фармату А4, які перадаў школьнік, усё яшчэ запакаваны ў ахоўны поліэтыленавы пакет. «Гэта сцэнар Джэйсана. Ён чытаў яго, калі размаўляў з Берыл Найтынгейл праз трубку дварэцкага. Ён узяў галоўную ролю ў іх невялікай драме пасля конкурсу, арганізаванага Уільямам Халфстэдам. Гэта Халфстэд, які знайшоў цела. Мы ўзялі ў яго паказанні на месцы».
Ян Сміт сказаў: «Для мяне гэта падобна на падазраванага». Афіцэр, які еў торт, малады чалавек з калючымі валасамі і ружовым тварам чалавека, якому наўрад ці трэба галіцца, кіўнуў, але інспектор Морысан папераджальна падняў руку.
«Давайце не будзем рабіць паспешлівых высноў. На гэтым этапе мы задаем пытанні: хто, што, калі, як, дзе і чаму. Нам трэба ведаць усё пра ключавых сведкаў. Памятайце, хоць у нас могуць быць падазрэнні, але мы яшчэ нават не ведаем, ці гэта забойства. Мы ўсё яшчэ чакаем пацверджання ад патолагаанатама». Ён павярнуўся да Лібі. «Місіс Форэст, вы ведалі ахвяру. Адзін з членаў вашага гістарычнага таварыства, як мне сказалі. Што вы можаце сказаць нам пра яе?»
Шыя Лібі паколвала, калі яна спрабавала падумаць, усведамляючы ўсе вочы, якія глядзелі на яе. «Таварыства спыніла сходы летам. Наступнае абмеркаванне павінна адбыцца праз пару дзён, так што я некаторы час не бачыў там Берыл. Яна нешта ўспомніла: «Апошнім часам яна прыходзіць у пякарню часцей, чым звычайна»,
- Наколькі вам вядома, ёсць чаму?
«Я не ўпэўнены». Лібі ўспомніла заўвагу, пачутую ў краме. «Я думаю, што яна нядаўна выйшла на пенсію. Спадзяюся на сустрэчы даведацца пра яе больш. Некаторыя ўдзельнікі ведаюць яе шмат гадоў. Яна заўсёды была такой ціхай». Яна ламала галаву, шукаючы, як апісаць Берыл, але асоба жанчыны была настолькі замкнёнай, што Лібі амаль не ведала яе. «Яна любіць маркоўны пірог». Губы ПК Сміта скрывіліся ў насмешцы, і Лібі спыніла размову, раздражнёная тым, што гучала непрафесійна. Ім не трэба было ведаць такія плёткі.
Інспектор Морысан сачыў за яе поглядам. 'Ян. Вам ёсць што дадаць?»
П. Сміт склаў рукі на грудзях і ўтаропіўся ў падлогу, як насупленае дзіця. — Не, сэр.
DCI кіўнуў, даручыў пары афіцэраў узяць поўныя паказанні валанцёраў у замку і прызначыў дату наступнай канферэнцыі. «Але перш чым вы ўсе сыдзеце, у мяне ёсць аб'ява. ДС Рамшор пакіне нас. Ён здаў іспыты – не раней часу, я магу дадаць. Ён з прытворнай строгасцю паглядзеў на Джо. — Ён пераязджае ў Заходнюю Мерсію ў якасці дэтэктыва.
OceanofPDF.com
5
Сёмга
Тым днём адсутнасць Шыплі на некалькі дзён трэніровак зрабіла дом Макса жудасна ціхім. "Я з нецярпеннем чакаю яго вяртання ў якасці новага персанажа", - сказаў Макс. — А пакуль давайце пазаймаемся Мішку. Да святла засталося гадзіну-другую. На гэты раз ён можа прыцягнуць нашу поўную ўвагу».
Яны накіраваліся да Брэнт-Нолла, аднаго са своеасаблівых круглявых Сомерсэтскіх пагоркаў, якія ўзвышаюцца над Уроўнямі як арыенціры, бачныя на мілі вакол. Непрыстойнае цёплае надвор'е апошніх дзён знікла. Лібі задрыжала. «Ночы хутка надыходзяць».
Макс спыніўся, уцягнуў у лёгкія лёгкія паветра і выцягнуў рукі да неба. «Я люблю гэты час года. Мне падабаецца насіць утульную вопратку, ёсць адценне меланхоліі, дрэвы перасталі зварочвацца, і не за гарамі абяцаюць Каляды».
Настрой Лібі падняўся. «Да таго часу мы будзем старой сямейнай парай».
Макс абняў яе за плечы, прыцягнуў да сябе і пацалаваў. «Цяпер табе стала цяплей?»
Яна адсунулася, каб разгледзець твар Макса, правёўшы пальцам па маршчынках ад смеху вакол яго вачэй і ўвагнутасці на падбародку, цяпер усё гэтаксама знаёма, як і яе ўласныя рысы. Яна зноў нахілілася да яго, упіваючы яго цёплы, мужчынскі водар і рэзкі намёк на сродак пасля галення, пазнаўшы ў гэтым адзін са сваіх падарункаў яму.
«Чаму ты смяешся?» — спытаў Макс.
«Таму што я шчаслівы. І здзіўлены сваёй удачай». Яна прыбыла ў Эксэм-он-Сі, аўдавеўшы ад няшчаснага шлюбу, ніколі не чакаючы знайсці сапраўднае каханне на гэтым познім этапе жыцця.
Мядзведзь, які бег наперадзе, спыніўся мёртвы. Ён вагаўся, потым пераскочыў і падняўся на дыбкі, цэлячы вільготным языком у твар Лібі. Рамантычны заклён быў разарваны, і Макс адпусціў яе. «Ён раўнівы».
«Давай, Мішка». Лібі, смеючыся, пагналася наперадзе, мядзведзь адпавядаў яе тэмпу. Неўзабаве ёй прыйшлося прызнаць сваю паразу, задыхаючыся: «Гэты сабака мог ісці гадзінамі».
«Гэта парода. Яго продкі праязджалі мілі, гледзячы авечак на карпацкіх пагорках».
Мядзведзь, падняўшы хвост ад задавальнення, звярнуў увагу на абнюхванне жывой загарадзі. Макс спытаў: «Як прайшла паліцэйская нарада?»
Лібі штурхнула нагой камень. «Не бліскуча, калі я сумленны. Некаторыя афіцэры думаюць, што я проста гуляю ў расследаванне. Яны не хочуць мяне, асабліва цяпер, калі Джо рухаецца далей. Я, вядома, рады за яго, але ўсё можа быць складана». Раптам раз'юшаная, яна ўспыхнула: «Яны думаюць, што я самазванец, незалежна ад таго, колькі спраў я раскрыю». Яны лічаць, што я павінен прытрымлівацца шакаладнага бізнесу».
Макс кіўнуў і прайшоў некалькі крокаў, задумаўшыся. «Нядзіўна, што некаторыя з… ну, менш асвечаныя паліцыянты крыўдзяцца на вас. Яны адчуваюць пагрозу, таму што вы лавілі забойцаў. Не ўсе яны такія нягнуткія. DCI Morrison хоча, каб вы былі там. Ён шмат пра вас думае».
Гэта праўда, Морысан уважліва прыслухоўваўся, калі гаварыла Лібі. Яна нагамі перабірала кучу апалага лісця. «Хацелася б, каб Ян Сміт не любіў мяне так моцна, а Джэма Хамберстоўн была амаль такой жа марознай».
«Яны прывыкнуць да цябе. Разумныя ўбачаць, што вы добра спраўляецеся са сваёй працай, хаця я баюся, што Ян Сміт ніколі гэтага не зразумее. Ён прайграная справа, але гэта яго праблема. Калі б правасуддзе было пакінута за такімі, як ён, яно б ніколі не адбылося».
— Вы маеце рацыю. Быццам бы яго стаўленне паўплывала на іншых, таму лепшы спосаб праявіць сябе - даведацца, што здарылася з Берыл. Морысан лічыць яе смерць як мінімум падазронай. Я ўпэўнены, што патолагаанатам адразу распазнаў бы інсульт ці інфаркт. Самагубства здаецца малаверагодным, улічваючы, што яна была ў разгар размовы».
Лібі зрабіла паўзу, калі ў ёй зноў узнікла знаёмая сумесь хвалявання і жаху. Гэта пачуццё ніколі не пераставала захоплівацца ў пачатку новай справы. З выбухам рашучасці яна абвясціла: «Я не дазволю Яну Сміту і яго дзіцячым сябрам запалохаць мяне. Акрамя таго, я абавязаны Берыл дамагчыся справядлівасці, калі яе забілі. Яна пайшла хутчэй. — Я вярнуўся да справы, Макс, і гэта таксама добра. Вы занадта занятыя, каб працаваць над гэтым, але гэта дапамагае абмеркаваць гэта».
«І таму мы адна каманда».
Мозг Лібі ўключыўся. «Давай падумаем. Навошта камусьці забіваць такую бездапаможную бабульку, як Берыл?
- Вось у чым загадка, - сказаў Макс. «Як шмат мы ведаем пра яе?»
— Наўрад ці што. Яна ў людзей як старыя цёткі. Ведаеце, заўсёды там збоку, але на іх ніхто не звяртае ўвагі. Яны, здаецца, не маюць значэння, не ў спешцы паўсядзённага жыцця. Я яе амаль не ведаў, хаця яна заўсёды была на пасяджэннях гістарычнага таварыства. Яна ніколі не гаварыла шмат, проста сядзела ў куце, ела пірог і чакала, калі яе папросяць выступіць пра яе продкаў. Я мала ведаю пра яе паходжанне. Вы? Вы выраслі ў Эксхэме».
Ён паківаў галавой. — Не зусім, хаця я ведаў імя. Мяне цікавіў футбол больш, чым старых дзеў, і нашы шляхі ніколі не перасякаліся, але я магу сказаць вам, хто будзе ведаць усе падрабязнасці».
- Дык хто?
— Твая сяброўка Анжэла. Яна ведала Берыл усё жыццё».
«Вядома». Анджэла Майлз, якая нарадзілася і вырасла ў Эксхэме, ведала гісторыю кожнага ў гэтым раёне. — Вы маеце рацыю. Я пагавару з ёй заўтра. Затым праз пару дзён збіраецца астатняе грамадства. Я павінен атрымаць ад іх карысную інфармацыю».
Макс спыніўся каля чыгуначнага моста і абапёрся на сцяну, назіраючы за цягнікамі. «Пакуль вы ў гэтым пазітыўным настроі, як наконт таго, каб прызначыць дату вяселля?»
«Мм». Лібі думала пра сукенку, якая цярпліва вісела ў яе катэджы, і пра яе рэчы, спакаваныя ў скрынкі. «Давайце зробім гэта хутчэй».
«Як хутка?»
Лібі паспрабавала прааналізаваць свае пачуцці. Што яе стрымлівала? Яна марыла выйсці замуж за гэтага чалавека. Ёй падабалася ў ім усё, нават яго любоў да таго, каб гадзінамі запар працаваць над кампутарам. Пераезд у ягоны сядзібны дом і навучэнне называць яго домам здавалася прыгодай, дык чаму ж яна вагалася? Яна ўявіла вяселле, больш маштабнае, чым тое, што яны планавалі, у атачэнні сваіх дзяцей - Роберта і Джо, з жонкамі, Шыплі і Бэрам, вядома, але чагосьці не хапала. - Алі, - прашаптала яна. «Хацелася б, каб Алі быў там».
Цягнік прагрымеў міма, хіснуўшы мост пад іх нагамі, заглушыўшы адказ Макса.
«Што ты сказаў?» – спытала Лібі.
«Я сказаў, вы прасілі сваю дачку прыйсці?»
«Я згадваў пра гэта, але я ведаю, што яна не можа прыехаць з Бразіліі толькі на маё вяселле». Алі была шчаслівая, і яе добраахвотная праца была вартая, нават калі, паводле яе электронных лістоў, яна была назаўжды разбітая.
«Я раблю глупства. Не будзем чакаць. Як наконт двух тыдняў у суботу?
«Ідэальна». Макс пацалаваў яе ў шчаку і кінуўся бегчы. «Тым часам спаборнічайце з Брэнтам Нолам».
Лібі правяла вечар у сваім катэджы, збіраючы рэчы. Зараз прызначаць дату вяселля, спраў было шмат. Лібі праверыла, ці ёсць у яе дастаткова кавы, каб у катэджы пахла прывабна, калі яны прыедуць. Яна б і хлеб пякла. Калі б гэта не прадало дом, нічога б не было.
Фузі, яе аддалены мармеладны кот, адрэагаваў на вяртанне Лібі халодным позіркам. Яна дазволіла адкусіць маленькі глыток найлепшага ласося, выйшла з пакоя і вярнулася да шафы з вентыляцыяй, каб скруціцца ў сваім любімым месцы. Гэта была пастарэлая кошка, ёй было амаль шаснаццаць, і на яе мордзе была сумесь арыгінальнага рыжага і шэрага поўсці. «О, Фузі, ты не старэй. Я не змог бы без цябе». З раптоўным моцным прылівам эмоцый Лібі вырвала котку з гнязда на кучы нядаўна адпрасаваных падкоўдранікаў і ўткнулася тварам у мяккую поўсць.
Як і ўсе каты, Фузі пагарджаў непатрэбнымі эмоцыямі. Яна з цяжкасцю вырвалася з абдымкаў гаспадара, але дазволіла Лібі пагладзіць яе па спіне, калі тая клалася спаць, цёплая і шчаслівая. «Часам мне хочацца быць катом», — прамармытала Лібі. «Жыццё было б значна прасцей».
Яна працавала хутка, на гэты раз ёй не перашкаджалі ўвагі сабак. Працэс быў значна прасцей у іх адсутнасць. Толькі на днях Шыплі скраў адзін з любімых чырвоных басаножак Лібі, заскочыў у кут і разжаваў скуру на шматкі.
З паловай змесціва свайго дома, акуратна спакаванага ў скрыні, Лібі апусцілася ў крэсла, стомленая, каб паглядзець навіны па тэлевізары. Яна амаль не чула ні слова; яе мозг быў занадта поўны Берыл. Навошта камусьці нашкодзіць такой далікатнай душы? Незамужняя, Берыл вяла ціхае, самотнае жыццё. Лібі дамовілася наведаць Анжэлу на наступны дзень. Калі пашанцуе, яе сяброўка раскажа некалькі дэталяў.
Лібі ўздыхнула, выключыла тэлевізар і зрабіла кубак гарачага шакаладу, не звяртаючы ўвагі на аўтаматычнае пачуццё віны. Яна прайшла доўгі шлях з Максам, таму ў яе было лішніх калорый. Некалькі глыткоў шакаладу не перашкодзілі ёй апрануць вясельную сукенку.
Калі яна пацягвала, вінавата смакуючы салодкую насычанасць напою, у яе зазваніў тэлефон. Ідэнтыфікатар абанента быў заблакаваны, таму, верагодна, гэта была міліцыя. Магчыма, навіна была б добрай.
«Місіс Форэст, тут дэтэктыў Джэма Хамберстоўн». У голасе DC была нотка хвалявання, ад якой у Лібі закалацілася сэрца.
«Прабачце, што тэлефаную так позна, але дырэктар Морысан хацеў, каб вы ведалі як мага хутчэй...»
«Так?» Задыхаючыся, Лібі адрэзала яе. «Што ведаеш?»
«Патолагаанатам зноў патэлефанаваў. Ён яшчэ не будзе цалкам браць на сябе абавязак, але ён амаль упэўнены, што Берыл Найтынгейл памерла ад атручвання нікацінам.
OceanofPDF.com
6
Гарачы шакалад
Гарачы шакалад Лібі астываў, не крануты, калі яна шукала ў інтэрнэце ўсё, што магла знайсці пра атручэнне нікацінам. Яна заснула яшчэ за поўнач, але на наступную раніцу яна ўстала рана, гледзячы, як павольна цячэ час. Яна прымусіла сябе пачакаць разумную гадзіну, перш чым замкнуць катэдж і адправіцца наведаць Анжэлу.
Яе сяброўка, як заўсёды, выглядала абаяльна і элегантна. Нават ранняй раніцай яе валасы ззялі, а тонкі макіяж асвятляў твар. Лібі спрабавала, але яна ніколі не магла параўнацца з лёгкім стылем Анжэлы.